Gniazdka i przełączniki

Bez gniazdek i włączników nie będziemy w stanie korzystać w pełni z domu. Są one niezbędnym i niezwykle ważnym elementem wpływającym na komfort użytkownika. Ponieważ montowane są na zakończeniach przewodów elektrycznych, to ważne jest, aby były prawidłowo zainstalowane i uziemione. Źle wykonane połączenia mogą doprowadzić do porażeń, przepaleń urządzeń. Wykonanie instalacji powinno powierzać się wykwalifikowanym elektrykom.

Gniazdka i przełączniki, wewnątrz budynku.

Gniazdka a prawo i regulacje

Zgodnie z rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie § 189.

1. Pomieszczenia w mieszkaniu należy wyposażać w wypusty oświetleniowe oraz w niezbędną liczbę odpowiednio rozmieszczonych gniazd wtyczkowych.

2. Instalacja oświetleniowa w pokojach powinna umożliwiać załączanie źródeł światła za pomocą łączników wieloobwodowych.

Dodatkowo w pomieszczeniach mokrych jak łazienka i kuchnia nie powinno instalować się gniazdek bliżej niż odległość 60 cm od wanien i zlewozmywaków w poziomie. Odległość od podłogi, w przypadku poszczególnych urządzeń powinna wynosić:

Włączniki oświetlenia na wysokości 1,4 metra nad podłogą.
Gniazda elektryczne 230 V - 1,2 metra nad podłogą.
Oprawy oświetleniowe - 2 metry.

Najlepiej, jeśli gniazdka będą posiadały zabezpieczenie przeciwwodne klasy IP44 lub wyższej.

Konstrukcja gniazdek

Kable

W każdym gniazdku powinny występować trzy kable:

Przewód fazowy (L), brązowy lub czarny, jeśli występuje więcej faz mogą być inne.
Przewód neutralny (N), niebieski.
Ochronny (PE), zielono-żółty.

Puszka

Jest to element montowany w ścianie, z reguły z plastiku, może być z wytłumieniem.

Korpus

Jest to wnętrze gniazdka. Do korpusu montuje się kable elektryczne, wkłada się wtyczkę.

Ramka

Zewnętrzna nakładka na korpus, definiująca wygląd gniazdka.

Rodzaje gniazdek

Prądowe/sieciowe

Najczęściej występują w formie białych kwadratowych obudów z bolcem ochronnym. Mogą być zabezpieczone klapką lub posiadać przesłony, które wymagają większej siły do włączenia wtyczki.

Medialne/teleinformatyczne

Są to gniazdka, o specjalnych końcówkach. W każdym domu pojawi się na pewno gniazdko Ethernet i telefoniczne. Powszechne są również gniazda do telewizji satelitarnej czy naziemnej, wtedy na dachu niezbędne będzie zamontowanie anteny wychwytujące sygnał cyfrowy.

Przełączniki światła

Kształt, forma i kolor mogą być dowolne. W zależności od potrzeb i ilości obwodów, jakie obsługuje gniazdo, może posiadać jeden, dwa lub nawet trzy przełączniki. Obwody to zamknięte linie, do których podłączone są w domu punkty świetle. Zainstalowanie kilku gniazdek na jednym obwodzie pozwala włączać i wyłączać oświetlenie z różnych miejsc w domu.

Dimery/ściemniacze

Jest to specjalny typ włączników, który prócz funkcji domykania obwodu pozwala na zmianę natężenia oświetlenia prze regulację przepływu prądu. Stosowanie dimerów może mieć wpływ na szybsze przepalanie się żarówek.

Gniazdka światłowodowe

Montuje się je wyłącznie, jeśli dostawca na podstawie warunków przyłączeniowych zapewnia możliwość podłączenia do sieci o szybkim transferze, w innym wypadku jest to strata środków.

Floor boxy

Nie jest to stricte gniazdka, a raczej kieszenie, w których można gniazdka umieścić. Popularne są szczególnie w przestrzeniach biurowych, ich funkcjonalność sprawia, że wielu inwestorów prywatnych również decyduje się na to rozwiązanie. Aby móc zastosować floor box, potrzeba minimum 10 cm przestrzeni wolnej do stropu pod podłogą. Kable elektryczne prowadzi się w jastrychu, w plastikowych peszlach. Instalację floorboxów trzeba przewidzieć na etapie wykonywania posadzek.

Porady

Ważne, aby gniazdka elektryczne w domu posiadały styk ochronny, w postaci bolca TYP E, albo w postaci dwóch styków znajdujących się po bokach TYP F.
W normie IP (International Protection) pierwsza cyfra odpowiada za odporność na penetrację ciał stałych (kurz), gdzie wartość: 1 - jest najniższą, a 6 - jest najwyższą. Druga cyfra definiuje odporność na wodę, powyżej 5 to obudowy wodoodporne.