Oświetlenie

Oświetlenie wnętrz

Specyfikacja oświetlenia wnętrz

Iluminacja wnętrz ma za zadanie zapewnić dostateczną ilość światła po zmroku. W przeszłości w domach do uzyskania iluminacji stosowano żarówki żarowe, w których wolframowy drut pod wpływem przepływu prądu rozgrzewał się do białości, dając ciepłe żółtawe światło. Żarówki często się przepalały i tylko 10% energii zamieniane było na promieniowanie świetlne, a aż 90% przetwarzane było w ciepło. Obecnie w sprzedaży znajdują się tylko żarówki ledowe, w których światło daje dioda, która świeci się różnymi odcieniami, od światła chłodnego o temp. 10000K, przez neutralne 5000/6000K, po ciepłe 3000K.

image

Oświetlenie wewnętrzne domu i mieszkania.

Oświetlenie a prawo

Przepisy budowlane nie odnoszą się bezpośrednio do oświetlenia domów jednorodzinnych, warto jednak przyjąć pewne ogólne wytyczne za dobrą praktykę budowlaną. Szczegóły dotyczące sposobu oświetlenia pomieszczeń są zawarte w Rozdziale 2 - Oświetlenie i nasłonecznienie warunków technicznych:

1. Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi oraz do ruchu ogólnego (komunikacji) powinny mieć zapewnione oświetlenie światłem sztucznym odpowiednio do potrzeb użytkowych.

2. Ogólne oświetlenie światłem sztucznym pomieszczenia przeznaczonego na stały pobyt ludzi powinno zapewniać odpowiednie warunki użytkowania całej jego powierzchni.

3. Oświetlenie światłem sztucznym połączonych ze sobą pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi oraz do ruchu ogólnego (komunikacji) nie powinno wykazywać różnic natężenia, wywołujących olśnienie przy przejściu między tymi pomieszczeniami.

W myśl Rozporządzenia o BHP: Różnica w natężeniu światła pomiędzy pomieszczeniami, między którymi odbywa się komunikacja, nie powinna być większa niż 5 do 1.

Konstrukcja przykładowego oświetlenia

Trzon — wygląd i konstrukcja lampy.

Klosz — element zewnętrzny, chroniący żarówkę, może być wykonany z metalu, szkła, materiału.

Oprawka — element połączony z prądem, do którego wkręca lub wtyka się żarówkę, bez oprawki nie będzie światła. W zależności od typu oprawki rozróżniamy rożne gwinty żarówek.

E27 — duże żarówki,

E14 — wąskie podłużne,

G4 — małe lampki punktowe.

Rodzaje oświetlenia wewnętrznego

Oświetlenie sufitowe

Będą to plafony i żyrandole, zapewniają ogólne, rozproszone światło, opływające całe pomszczenia. Najczęściej posiadają w ramach jednej konstrukcji kilka punktów świetlnych. W przypadku dużych lamp warto rozważyć podzielenie włącznika na obwody, który pozwoli zapalić tylko cześć żarówek na jednym przycisku. Pozwoli to na duże oszczędności, gdyż nie zawsze potrzeba całej mocy lampy.

Oświetlenie ścienne

Tzw. kinkiety, są ta bardzo często oświetlenia punktowe, generujące słup światła podkreślający konkretny element mieszkania lub ozdobę, np. obraz, wazon, rzeźbę. Z reguły wyposażone są w jedno źródło światła, kierunkowe lub rozproszone.

Oświetlenie podłogowe

Są to wszelkiego rodzaju listwy i lampki przypodłogowe, często o ograniczonej mocy, stosowane jako oświetlenie noce, np. na schodach i przy zamkach drzwi.

Oświetlenie wolnostojące

To wszelkiego rodzaju lampy i rzeźby świetlne, które mogą być w każdym momencie przeniesione i podłączone kablem do innego gniazdka w domu,

Oświetlenie wbudowane

Są to oprawy wpuszczane w sufity podwieszane, obudowy szafek i wnęki ścienne. W odróżnieniu od lamp natynkowych całość elektryki ukryta jest w warstwie materiału, a lampa licowana jest z powierzchnią, w której ją zamontowano. Ich wykonanie wymaga wprawy, a wymiana okablowania jest utrudniona zabudową. Sama lampa będzie też droższa od podobnej wielkości wersji natynkowej.

Podział ze względu na kąt światła i rodzaj żarówki

W zależności od rodzaju klosza i obudowy część lamp pomimo swoich dużych rozmiarów może dawać mały kąt światła, jego natężenie zależy od mocy użytej żarówki i właśnie kąta świecenia:

Powyżej 180° — dają rozproszone światło w każdą stronę, które idealnie wypełnia pomieszczenie. Nadają się do żyrandolów i głównych pomieszczeń, gdzie potrzeba równomiernego oświetlenia powierzchni.

120° – 180° — źródła światła, o półsferycznej budowie elementu osłonowego, dają mocno rozproszone światło. Idealne do pomieszczeń z ograniczoną ilością punktów świetlnych.

60° – 120° — światło kierunkowe. Świetnie sprawdzą się w niskich pomieszczeniach (2,2 - 2,4 m). Dają efekt okręgu na oświetlanej powierzchni. Nadają się nad stół w biurach, w kuchniach, w jadalni. Dla uzyskania równomiernego oświetlenia pomieszczane trzeba zastosować kilka lamp.

30° – 60o — oświetlenie akcentowe, kierunkowe z mocnym słupem światła. Polecany do wysokich pomieszczeń (między 2,6, a 3 i więcej metrów).

Szczególnym rodzajem światła są taśmy LED, które oświetlają pasma przestrzeni. Stosuje się je jako akcenty i dekoracje architektoniczne. Najlepszym rozwiązaniem jest ukrycie samej listwy we wnęce i pozwolenie na rozświetlenie obiektu światłem odbitym. LEDY z SMD (lampkami) RGB i RGBW posiadają sterowniki, które pozwalają za pomocą pilota dowolnie manipulować kolorem oświetlenia.

Porady

W przypadku świateł wewnętrznych również obowiązuje norma IP, opisana w artykule — Gniazda i przełączniki. Większość dostępnych w Polsce lamp będzie działać na napięciu 230 V, w przypadku taśm LED trzeba stosować transformatory, które obniżają napięcie do 12 V lub mniej. Dobierając oświetlenie do pokoju, warto zwrócić uwagę na kąt światła, gdyż nasza wymarzona lampa może okazać się ciemna i niewystarczająca w nieodpowiedniej przestrzeni. Kupując lampę, zwróć uwagę, jakich gwintów wymaga. Niektóre żarówki są znacznie droższe od innych.